معرفی بخش رودهن در شهرستان دماوند

بخش رودهن از توابع شهرستان دماوند در جوار شهرستان پردیس است که می‌تواند کارکرد گردشگری برای مردم بومهن و شهر پردیس داشته باشد.
جغرافیایی و سیاسی

بخش رودهن در 30 کیلومتری شمال شرق استان تهران و در دامنه‌های ارتفاعات و آبرفت‌های کوهپایه‌ای دیواره جنوبی البرز واقع شده است. ارتفاع متوسط این شهر از سطح دریا 1850 متر و وسعت آن بیش از 300 کیلومتر مربع است. این منطقه بین طول جغرافیایی 55 و 51 و عرض جغرافیایی 43 و 35 قرار دارد. به عبارت دقیق‌تر، مرز شمالی آن را خط الراس کوه‌های شمال لواسان تا گردنه منطقه امامزاده هاشم (ع) تشکیل داده است و در جنوب، ارتفاعات کوه قوچ، سوری قلعه و … این منطقه را از ناحیه مرکزی ایران جدا می‌کنند و آب‌وهوای معتدل دارد. این بخش از دو شهر (رودهن) و (آبعلی) و دو دهستان (مهرآباد) و (آبعلی) و 33 روستا و آبادی و مزرعه تشکیل گردیده و درمجموع در حدود 40 هزار نفر جمعیت دارد که در حدود 35 هزار نفر آن در حوزه شهری و مابقی در روستاها ساکن هستند که با اتمام طرح بزرگ مسکن مهر در این منطقه این جمعیت به بیش از 60 هزار نفر خواهد رسید. بخش رودهن از شمال با شهرستان آمل در استان مازندران، از شرق با شهر دماوند، از غرب با شهرستان پردیس) و از جنوب با کوه‌ها و کویرهای ورامین و پاکدشت همسایه می‌باشد. برخی از روستاهای بزرگ این بخش را می‌توان به روستاهای (مهرآباد، جورد، گلاهک، چناران، وسکاره، آردینه، عباس‌آباد، نوده، یلقان دره، خورین، چشمه، تخته‌ها، هزار دشت، تیرک، تجرک بالا و تجرک پایین) نام بردکه از این تعداد 8 روستا ازجمله جورد، مهرآباد، وسکاره، گلاهک، چناران، آردینه، نوده و یلقان دره و عباس‌آباد دارای دهیاری و شورا می‌باشند و مابقی روستاها به دلیل ثابت نبودن جمعیت در فصول مختلف فاقد شورا و دهیاری هستند. عالی‌ترین مقام سیاسی و نماینده عالی دولت در سطح بخش، بخشدار می‌باشد که در رودهن تاکنون هفت بخشدار فعالیت نموده‌اند.

بخش رودهن

بخش رودهن:

 ۲-۱ مهر آباد – “با مرکزیت روستای مهر آباد” – شامل محلات زیر:

۱- گل آهک ۴- خورین ۷- شاطر محمد ۱۰- نوده
۲- چنار غرب ۵- تخته ها ۸- گندک ۱۱- یلقان دره
۳- عباس آباد ۶- جشمه ها ۹- ولی آباد ۱۲- باغ گمرک
۱۳- آب کلاه

۲-۲ آب علی- “با مرکزیت روستای آبعلی” – شامل محلات زیر:

۱- مبارک آباد ۵- هزار دشت ۹- تَجَرَک بالا ۱۳- سرپولک
۲- وسکاره ۶- اَنّا ۱۰- تَجَرَک پایین ۱۴- قائم محله
۳- آروینه ۷- پیست آبعلی ۱۱- جعفر آباد ۱۵- سنگ دروازه
۴- جورد ۸- سادات محله ۱۲- ضرغام ۱۶- تیرک
۱۷- مندانک

شهرداری رودهن از سال 1341 تأسیس و با 50 سال (نیم قرن) قدمت تا کنون 21 شهردار را به چشم دیده که این قدمت در شهر آبعلی بخش رودهن به کمتر از 10 سال سابقه می‌رسد. شهر رودهن بعد از شهرهای پردیس و دماوند سومین شهر بزرگ شرق استان تهران محسوب می‌شود و بعد از رودهن شهرهای بومهن و فیروزکوه، آبسرد، کیلان، آبعلی و ارجمند مقام‌های چهارم تا نهم را دارا هستند.

عکس قدیمی رودهن

اجتماعی
اکثر مردم بخش رودهن در حوزه‌های شهری کارمند و یا دارای شغل آزاد هستند و در برخی از روستاها نیز مردم از طریق کشاورزی و دامداری امرارمعاش می‌کنند. گویش اصلی مردم رودهن آذری است ولی در برخی از روستاها و شهر آبعلی مردم به زبان مازندرانی صحبت می‌کنند. در حدود 30 اداره و نهاد دولتی در سطح بخش رودهن فعالیت دارند و به مردم خدمات‌رسانی می‌کنند که در بین این ادارات چند اداره کل ازجمله اداره کل امور مالیاتی و دارایی شرق استان تهران، اداره مالیات بر ارزش‌افزوده شرق استان تهران، اداره کل آبفای شرق استان تهران، اداره امور مشترکین تلفن همراه شرق استان تهران و سازمان تأمین اجتماعی در این شهر مستقر هستند و به شهرهای شمال و شرق استان تهران خدمات ارائه می‌دهند. لارم به ذکر است علاوه بر این ادارات و دیگر دستگاه‌های دولتی، تمامی ادارات خدمات رسان ازجمله آب، برق، گاز، مخابرات و راه و شهرسازی در این بخش فعال و مستقر هستند.

شهر رودهن به دلیل نزدیکی به پایتخت وآب و هوای مناسب و موقعیت جغرافیایی و طبیعی مناسب و بکر پذیرش سرریز جمعیت تهران بوده و خواهد بود و مساله ایی که بسیار مهم است شاهد مهاجرت افراد تحصیل کرده و فرهنگی به شهر رودهن هستیم که این مهم بر دیگر ویژگی های این بخش می افزاید و جای بسی خوشحالیست که این منطقه هدف این قشر جامعه قرار گرفته است.

تصویر قدیمی رودهن

علمی و آموزشی
از دیگر امکانات شهر رودهن می‌توان به وجود یکی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های آزاد اسلامی با حدود 25 هزار دانشجو با حدود 190 رشته تحصیلی در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و 9 دانشکده مصوب اشاره کرد که در دو قسمت مرکزی (مجتمع امام علی (ع) و یا دانشگاه علوم پزشکی رودهن) و مجتمع دانشگاهی، بیش از 30 سال سابقه است که سالانه بیش از هشت هزار دانشجو از این دانشگاه جامع فارغ‌التحصیل می‌شوند. دانشگاه آزاد رودهن جز معدود دانشگاهای جامع و بین‌المللی کشور محسوب می‌شود. این دانشگاه که از اروپا و آسیا نیز دانشجو پذیرش می‌کند ازنظر علمی و آموزشی و تعداد دانشجو و وسعت یکی از معتبرترین و بزرگ‌ترین دانشگاه‌های کشور به شمار می‌رود که به همین جهت شهر رودهن رتبه نخست تولید علم در استان تهران را به خود اختصاص داده است.

دانشگاه رودهن

دانشگاه جامع – علمی کاربردی رودهن با سه هزار دانشجو در کنار دانشگاه آزاد اسلامی واحد جامع رودهن این منطقه را به‌عنوان قطب علمی استان تهران تبدیل نموده است و همین مسئله موجب شده که رودهن پیشرفت چشمگیری نسبت به شهرهای حومه داشته باشد. همچنین بخش رودهن دارای 10 هزار دانش‌آموز در مقاطع مختلف و حدود 60 فضای آموزشی است و از اداره آموزش‌وپرورش مستقل برخوردار می‌باشد و به دلیل سطح کیفی و کمی آموزش در شهر رودهن اکثر دانش آموزان شهرهای بومهن، پردیس و آبعلی جهت ادامه تحصیل در مقاطع مختلف به رودهن مراجعه می‌کنند.

دانشگاه جامع – علمی کاربردی رودهن

اقتصاد و صنعت

از دیگر ویژگی‌ها و امکانات بخش رودهن می‌توان به دو جاده بین‌المللی هراز (رودهن- آمل) و جاده ترانزیتی فیروزکوه (رودهن- فیروزکوه – قائم‌شهر) و آزادراه (تهران –پردیس –رودهن) اشاره کرد که محورهای مهم هراز و فیروزکوه از شهر رودهن آغاز و استان تهران را به استان‌های سمنان و مازندران متصل می‌نمایند و محل عبور زائران محترم حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) می‌باشد که این دو جاده مهم با ترانزیت کالا و مسافر موجب رونق اقتصادی بخش رودهن شده است. از این دو جاده مهم روزانه بیش از 50 هزار خودرو در غالب مسافربری، باربری و شخصی تردد می‌کنند که در ایام تعطیل به 150 هزار خودرو نیز می‌رسد. شهر رودهن در سال‌های 91 و 92 بعد از شهر چالوس دومین شهر پرتردد کشور در ایام نوروز انتخاب شد.

در کنار جاده‌های بین‌المللی و ترانزیتی هراز و فیروزکوه، وجود دانشگاه آزاد اسلامی با 30 سال قدمت موجب گردیده 25 هزار دانشجو جهت تحصیل از سراسر ایران به این شهر سفر نمایند و علاوه بر رونق فرهنگی و علمی به پیشرفت اقتصادی رودهن نیز کمک فراوانی نماید. در بخش صنعت نیز وجود شرکت و کارخانجات صنعتی ازجمله شرکت دام اصیل لار و کارخانه شیر و لبنیات پاستوریزه هم‌وطن، کارخانه امین شیر، کارخانه گچ جبل، کارخانه آر اس کو (RSCO)، کارخانه دوغ آبعلی، کارخانه آب‌معدنی ایرانداد، کارخانجات آسفالت سازی و معادن سنگ و شن و ماسه و چندین کارگاه تولیدی کوچک و بزرگ دیگر و به‌ویژه کارخانه مروارید آرد به‌عنوان بزرگ‌ترین کارخانه تولید آرد خاورمیانه درمجموع با بیش از پنج هزار نفر اشتغال‌زایی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم موجب رونق اقتصادی این بخش شده است.

یکی دیگر از برنامه‌های اقتصادی دیگری که می‌تواند رودهن را به یک قطب بزرگ اقتصاد در کشور مطرح نماید ایجاد بزرگ‌ترین شهر طلای ایران است که کلنگ احداث آن توسط مسئولان ازجمله استاندار وقت تهران جناب آقای دکتر تمدن به زمین زده شد. این شهر زیر نظر اتحادیه طلا و جواهر تهران و کشور در زمینی به مساحت 120 هکتار در حال ساخت است و از امکاناتی همچون هزار کارگاه ساخت طلا و جواهر، هزار واحد مسکونی، امکانات ورزشی مختلف، بیمارستان، هتل پنج ستاره، دانشگاه علمی کاربردی، پارک علم و فناوری، مسجد و مراکز فرهنگی و هنری، نمایشگاه دائمی و بین‌المللی طلا و جواهر و غیره برخوردار خواهد شد و بیش از 15 هزار نفر فرصت اشتغال ایجاد خواهد نمود. همچنین به دلیل پتانسیل خوب شهر رودهن ازلحاظ درآمدزایی، اداره کل دارایی و امور مالیاتی شرق استان تهران و اداره کل مالیات بر ارزش‌افزوده شرق استان تهران نیز در شهر رودهن مستقر می‌باشند و تمامی 10 شهر شرق استان تهران را پوشش می‌دهند.

کشاورزی
همانطور که گفته شد شغل اکثر مردم روستاهای بخش رودهن کشاورزی و دامپروری است. از محصولات مهم باغی رودهن می توان به گیلاس، زرد آلو، گردو و سیب و محصولات کشاورزی به تولید گندم و جو و برخی صیفی جات اشاره کرد که بیشتر این محصولات مورد مصرف مردم این شهر و همچنین شهرهای اطراف بویژه تهران قرار می گیرد.

ازلحاظ دام‌پروری و تولید شیر، رودهن حرف اول و آخر را در شرق استان تهران می‌زند که می‌توان نمونه بارز آن را شرکت دام اصیل لار با بیش از سه هزاررأس دام نام برد که این شرکت بزرگ توسط برادران حنیفی که از بومیان رودهن نیز می‌باشند سال‌هاست راه‌اندازی شده و شیر موردنیاز تهران و شهرهای اطراف و همچنین چندین شهر شمالی کشور را نیز تأمین می‌کنند. همچنین در بخش تولید گوشت مرغ نیز، شرکت بزرگ (زر ران رودهن) توانسته با تولید هزاران تن گوشت مرغ، نیازهای مردم شرق استان تهران و برخی از نقاط شهر تهران را نیز برطرف کند. درباره کشت محصولات کشاورزی خاص که فقط مختص نقاطی از کشور می‌باشد باید گفت که مدتی است طرح کشت گل محمدی جهت بهره‌برداری و گلاب‌گیری و کاشت محصول زرشک در منطقه گندک رودهن در حال اجراست که این دو محصول فقط مختص دو شهر قمصر کاشان و بیرجند می‌باشد و برای اولین بار در این منطقه اجراشده که می‌توان رودهن را به‌عنوان قمصر دوم ایران نام برد.                 
ورزشی
بخش رودهن از دیرباز مهد کشتی شرق استان تهران محسوب می‌شده و در حال حاضر در رده‌های سنی مختلف زیر نظر مربیان و قهرمانان کشوری دارای تیم‌های مختلفی است. سرانه ورزشی رودهن بیش از سه متر برای هر شهروند رودهنی است که این میزان از حد استاندارد جهانی بسیار بالاتر است و باوجود اماکن ورزشی متعدد ازجمله چندین سالن‌های ورزشی مجزا برای آقایان و بانوان، زمین چمن مصنوعی فوتبال به‌عنوان نخستین زمین چمن شرق استان تهران، زمین پینت بال به‌عنوان نخستین و تنها زمین شرق استان تهران، استخر، سونا و جکوزی، پیست اسکی بین‌المللی آبعلی به‌عنوان نخستین پیست اسکی ایران، خانه کشتی و دیگر مجموعه‌های ورزشی دولتی و خصوصی حرف اول را در شرق استان تهران می زند به‌طوری که به چشم دیده‌شده که اکثر اهالی شهرهای اطراف ازجمله بومهن و پردیس از امکانات شهر رودهن بهره‌مند می‌شوند. همچنین بیش از 20 هیئت ورزشی با عملکردهای مثبت و قابل‌توجه در اداره ورزش و جوانان بخش رودهن فعالیت دارند و تاکنون در مسابقات مختلف استانی و کشوری حضور یافته‌اند و حائز رتبه در سطح استانی و کشوری نیز شده‌اند.
تاریخی
شهر رودهن از قدمت تاریخی زیادی برخوردار است به‌طوری که نام این شهر بارها در کتب‌های تاریخی و مختلف آمده است که نمونه‌ای از آن را می‌توان در کتاب «مطلع الشمس» مشاهده کرد. در کتاب مطلع الشمس آمده است: رودهن در کنار آب (آه) در طرف دست چپ راه واقع و دارای 150 خانوار سکنه می‌باشد که این‌ها نیز کردبچه غالی و از مهاجرین ارومی می‌باشند. (اعتمادالسلطنه:9، 1362) محمدحسن خان اعتمادالسلطنه این مطالب را در جریان سفری که به همراه ناصرالدین‌شاه قاجار به خراسان داشته است به رشته تحریر درآورده و بدین سان اصالت واقعی بومیان رودهن را مشخص کرده است. همچنین در بسیاری از اشعار برخی شعرا و عرفای قدیمی نیز نام رودهن به‌وضوح ذکرشده که این نشان از قدمت بالای شهر رودهن دارد. بنا بر گفته‌ها و شنیده‌ها، قدمت شهر رودهن که درگذشته با نام‌های دیگری خوانده می‌شد به قرن‌ها پیش بر می‌گردد که مکان‌های تاریخی موجود در منطقه گویای این مسئله می‌باشد که متأسفانه به‌مرورزمان بسیاری از مکان‌های تاریخی که از قدمت طولانی برخوردار بودند در این منطقه تخریب و از بین رفتند که در حال حاضر می‌توان به وجود پل تاریخی نمیر متعلق به قرن (دوم- آل‌بویه) که نمونه این پل که در گذشته‌های دور مسیر ارتباطی تهران به شمال و استان خراسان بوده در استان تهران وجود ندارد – پل تاریخی فیروزکوه-بقعه مبارک امامزاده محمد تقی (ع) شهر رودهن متعلق به قرن ششم و هفتم که ایشان از فرزندان امام جعفر صادق (ع) می‌باشد- ساختمان هتل آبعلی به عنوان نخستین ساختمان بتنی ایران، بقعه مبارک امامزاده حمزه (ع) در شهر آبعلی ـ بقعه مبارک امامزاده روح اله (ع) روستای جورد- امامزاده هاشم (ع)- آخور اسب رستم در روستای وسکاره – ساختمان مدرسه پروین اعتصامی سابق (موزه سنگ و مردم‌شناسی) و خانه تاریخی روستای وسکاره با 300 سال قدمت و چندین خانه و حمام تاریخی بسیار قدیمی و به‌ویژه منطقه تجرک که در این نقطه آثار قبرهای زرتشتیان پابرجاست که هنوز موردتوجه قرار نگرفته است.

 *جاذبه های گردشگری و و مراکز تفریحی بخش رودهن

روستاهای جورد و وسکاره و آردینه
طبیعت بکر و زیبای روستاهای جورد، و وسکاره و آردینه در شمال شهر رودهن که همچنان بافت بسیار قدیمی خود را حفظ نموده‌اند و از جاذبه‌های طبیعی خاص و جالبی برخوردارند و دهیاران و اعضای شواری اسلامی روستاهای وسکاره و جورد در تلاش هستند که این سه روستا را جزء آثار ملی ایران به ثبت برسانند. قدمت برخی از این روستاها مانند وسکاره به بیش از هزار سال پیش بر می‌گردد.

دشت لار (سیاه پالاس)
این منطقه در شمال شهر رودهن قرارگرفته و جزء پارک ملی لار می‌باشد و دارای طبیعت زیبا و دست‌نخورده است و قله دماوند را به‌راحتی می‌توان در این دشت مشاهده کرد.
این دشت زیبا دارای گونه‌های گیاهی و جانوری مختلفی است که ازجمله آن می‌توان به انواع گیاهان دارویی، سبزی کوهی، قارچ کوهی و حیواناتی ازجمله خرس، گربه وحشی، پلنگ، گرگ، شغال، روباه، مار، قوچ کوهی، اسب و الاغ وحشی و انواع پرنده ازجمله عقاب و… نام برد. این دشت که سراسر پر از گل‌های شقایق و زنبق وحشی و لاله سرخ می‌باشد در فصل بهار و تابستان چراگاه دام‌های عشایر مختلف استان تهران است که از مناطق ورامین، پاکدشت، دماوند، بومهن، رودهن و… برای چرای گوسفندان به این منطقه کوچ می‌کنند.
اکثر مردم استان تهران جهت استراحت و تفرج به این دشت رفته و از طبیعت دست‌نخورده آن به نحو احسن استفاده می‌کنند. یکی دیگر از ویژگی‌های این دشت وجود چشمه‌سارها و رودخانه‌ای فراوان است. در این رودخانه‌ها یک نوع ماهی قزل‌آلا در حال زیست می‌باشد که به ماهی (قزل‌آلای خال قرمز رنگین‌کمان) معروف است و از نوع بی‌نظیر و کمیاب ماهی در دنیا به شمار می‌رود که صید غیرقانونی آن مجازات‌های خاص خود را در پی دارد. تنها راه دسترسی به دشت سیاه پالاس لار از داخل شهر رودهن و از بلوار شریعتی است.

پیست اسکی بین‌المللی آبعلی
پیست اسکی بین‌المللی آبعلی به عنوان اولین پیست اسکی ایران نام گرفته‌شده است که در شمال شرق بخش رودهن و در جاده هراز واقع‌شده است و هرساله در فصل زمستان پذیرای هزاران مسافر و ورزشکار می‌باشد.

پارک مرکزی شهر رودهن (سردار جنگل)
این پارک در مرکز شهر رودهن قرارگرفته که بسیاری از مسافران عبوری جهت استراحت در این پارک زیبا توقف می‌نمایند. این پارک تشکیل‌شده از آلاچیق جهت استراحت، فضای سبز، لوازم بازی جهت کودکان، لوازم ورزشی جهت بزرگ‌سالان و چندین آبشار مصنوعی که بزرگ‌ترین پارک شهر رودهن محسوب می‌شود. در کنار این پارک نیز بیش از 15 پارک نیز در محلات مختلف شهر رودهن وجود دارد که می‌توان به پارک دانشجو، پارک معلم، پارک بانوان و پارک لاله صحرا و پارک پلیس به‌عنوان نمونه نام برد.

کمپ مسافرتی رودهن
کمپ مسافرتی و یا به عبارتی پارک کوهستان در حال حاضر با چند وسیله بازی و سرگرمی در حال خدمات‌دهی به مردم می‌باشد و توسط شهرداری در حال تجهیز است. در کنار این فضا، کمپ مسافرتی جهت مواقع ضروری و استفاده مسافران عبوری در نظر گرفته‌شده و دارای امکاناتی ازجمله آلاچیق، سرویس بهداشتی و نمازخانه و پارکینگ می‌باشد.

کمپ محمد داغی (بام رودهن)
این کمپ در بلندترین نقطه شهر رودهن قرارگرفته و دارای امکاناتی ازجمله آلاچیق، فضای سبز، فضای پیاده‌روی و ورزش، سرویس بهداشتی می‌باشد و قهوه‌خانه سنتی و رستوران آن نیز در حال بهسازی و تجهیز است. از این نقطه می‌توان تمامی شهر رودهن را از نمایی فوق‌العاده زیبا نظاره‌گر بود به‌طوری‌که شهرهای پردیس و بومهن نیز دیده می‌شوند.

شهر آبعلی و منطقه مبارک‌آباد
شهر آبعلی و منطقه مبارک‌آباد از موقعیت خاص طبیعی و گردشگری نیز برخوردار است. این شهر به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده بین‌المللی هراز دارای رستوران‌های فراوان با انواع غذاها ازجمله کباب‌های خوشمزه جهت پذیرایی از مسافران می‌باشد. ازاین‌رو این شهر به شهر ((بادبزن‌ها)) معروف شده است.

فرهنگی و هنری
ساکنان بومی رودهن در مقایسه با مناطق پیرامون خود فرهنگی خاص و بسیار متمایز دارند. مهاجرت یا تبعید احتمالی این قوم از آذربایجان (رضایه سابق- ارومیه فعلی) می تواند بیانگر این تمایز باشد. ساکنان بومی این منطقه ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود را تا حدودی حفظ نمودند گر چه طی دهه‌ی اخیر این ویژگی فرهنگی کم‌کم ضعیف شده است. بااین‌حال با نگاه به همسایگان شهر رودهن متوجه می‌شویم بومیان رودهن ازلحاظ فرهنگی و به‌ویژه زبان و و آداب‌ورسوم، وضیعت متمایزی دارند. زبان مادری بومیان شهر رودهن آذری و شهر آبعلی مازندرانی است. همچنین ازنظر آداب‌ورسوم نیز به‌ویژه در مراسم جشن عروسی و سوگواری‌ها مانند عزاداری در ماه محرم، ویژگی‌های متمایزی با مردم اطراف خوددارند. به‌عنوان مثال در مراسمات عروسی شهروندان رودهنی نیز همچنان از ساز و دهل قدیمی استفاده می‌کنند که در نوع خود جالب و زیباست و همچنان مورد استقبال قرار می‌گیرد. بخش رودهن دارای لهجه و گویش‌های مختلفی است که همان‌طور که گفته شد گویش مردم رودهن آذری و آبعلی مازندرانی است. روستاهای مهرآباد و گلاهک نیز به گویش ترکی یا همان آذری، روستاهای وسکاره، جورد و آردینه به گویش مازندرانی و روستای چناران (چنار غرب سابق) به گویش لری صحبت می‌کنند.

رودهن

از سوی دیگر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی رودهن نیز اقدام به راه‌اندازی و تأسیس دو مرکز فرهنگی و هنری بزرگ به نام‌های خانه جوان و فرهنگسرای وصال با امکانات مناسب جهت برگزاری کلاس‌های متعدد فرهنگی و هنری نموده است و در کنار این دو مرکز فرهنگی مهم که در رشد فرهنگ و هنر در شهر رودهن تأثیر بسزایی داشتند اقدام به راه‌اندازی سینما نموده است که این سینما در حال تجهیز به امکانات روز ازجمله آپارات دیجیتال می‌باشد. در فرهنگ ساری وصال و خانه جوان غدیر نیز کلاس‌های مانند تئاتر و سینما و رشته‌های مرتبط، خطاطی، آشپزی، موسیقی، سفالگری و کوزه‌گری، عکاسی و تصویربرداری، و برخی دیگر از رشته‌ها برگزار می‌شود و هنرجویان نیز در برخی رشته‌ها مانند تئاتر نیز حائز رتبه‌های برتر در سطح استان تهران شده‌اند.
بخش رودهن و مردم آن همیشه همگام و هم‌نوا با دیگر مردم کشور عزیزمان ایران اسلامی در تمامی صحنه‌های مبارزه حق علیه باطل حضور داشتند و دارند به‌طوری‌که این بخش حدود 120 شهید از زمان دفاع مقدس تقدیم نظام نموده که بیش از 70 شهید نیز از روستاهای منطقه می‌باشند که می‌توان به نمونه بارز آن به روستای جورد با 150 خانوار سکنه و 40 شهید اشاره کرد که دراین‌بین پنج شهید از عضو یک خانواده (شهید سید حمزه سجادیان و چهار فرزند) از روستای جورد به‌عنوان تنها پنج شهید استان تهران، نگین تابان و درخشان شهدای سرافراز بخش رودهن و حتی استان تهران محسوب می‌شوند.

 بخش رودهن و نقاط اطراف همچنین تفریح‌گاه خوبی برای شهرنشینانی است که در آن منطقه باغ یا باغچه دارند. این منطقه از البرز که دارای آب و هوایی خنک و کوهستانی بوده و در راه مناطق شمالی کشور واقع شده‌است. بخش رودهن به دلیل واقع شدن در رشته‌کوه البرز دارای آب و هوایی سرد در زمستان و معتدل و خنک در تابستان است.

*رودهن را بیشتر بشناسیم

معرفی شهر رودهن

51 سال پیش رودهن روستای کوچک با جمعیتی اندک بیش نبود ولی رفته‌رفته با توجه به ساخت‌وسازهای مدرن و شهری و افزایش جمعیت، روستای کوچک رودهن در سال 1342 به شهر تبدیل و شهرداری مستقل آن در یک اتاق کوچک راه‌اندازی شد.

بعداز تبدیل رودهن به شهر، کم‌کم عملیات‌های عمرانی شهرسازی در این شهر کوچک و زیبا آغاز شد.خیابان‌ها آسفالت و بلوار کشی شد و دیگر خبری از مسیرهای مال‌رو نبود و دیگر بوی لذت‌بخش کاه‌گل خانه‌های روستایی در شهر نپیچید.

این شهر که از پیشینه طولانی تاریخی برخوردار است در دامنه ارتفاعات و آبرفتهای کوهپایه‌ای دیواره جنوبی البرز و در شرق استان تهران واقع شده است. این منطقه بین طول جغرافیایی 55 وْ 51 و عرض جغرافیایی‌َ 43 وْ 35 قرار دارد. به عبارت دقیقتر، مرز شمالی آن را خط‌الرأس کوههای شمال لواسان تا گردنه امامزاده هاشم تشکیل داده است و از آب‌وهوای نسبتاً سرد در زمستان و گرم در تابستان برخوردار است.

نزدیکی به جاده‌های اصلی تهران – شمال (هراز و فیروزکوه) نیز از عوامل مؤثر در رشد چشمگیر این شهر بود و طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1355، جمعیت رودهن و حومه تنها چهار هزار نفر گزارش شد و پس از تقریباً یک دهه، تا زمان تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی، جمعیت شهر به بیش از سیزده هزار نفر رسید.

اما با توجه به تأسیس این مرکز آموزش عالی و گسترش سریع آن، بافت جمعیتی این شهر نیز به‌سرعت تغییر یافت. حضور چند هزار دانشجو که به‌صورت جمعیت شناور در طول روز به این شهر وارد و از آن خارج می‌شدند، اقامت حداقل دو تا سه هزار از این دانشجویان در این شهر در خوابگاه‌ها و خانه‌های استیجاری، موج مهاجرت از اطراف و حتی شهرهای دیگر به ویژه شهرستانهای استان مازندران، خراسان و استانهای دیگر سبب شد که در سرشماری 1365 جمعیت این شهر به بیش از دو برابرافزایش یابد.

به‌مرورزمان در بخش جنوبی، روستاهای مهرآباد و گل آهک در آستانه وصل به شهر رودهن قرار داشتند و از غرب روستای ده بومهن (شهر بومهن فعلی) که آن زمان روستای کوچک بود به شهر رودهن پیوست و جزی از شهر رودهن محسوب شد و از خدمات شهرداری رودهن بهره می‌برد که باگذشت زمان در سال 1375 بومهن به یک شهر مستقل تبدیل و از رودهن جدا شد.

با ایجاد مجتمع دانشگاه آزاد اسلامی، استقرار ادارات، شهرک سازی های بزرگ، ایجاد مراکز مدرن خرید و تفریحی، اصلاح معابر و خیابان‌ها و در نهایت آپارتمان‌سازی در نقاط مختلف انتظار گسترش بیشتر شهرمی رفت و همین اتفاق هم افتاد.

و اما امروز بعد از گذشت نیم قرن، شهر رودهن با بیش از 40 اداره دولتی و اداره کل به یک شهر نسبتا بزرگ تبدیل‌شده و در حدود 40 هزار نفر جمعیت را در خود جای داده است و یکی از کهن‌ترین شهرهای استان تهران محسوب می‌شود. و دقیقاً در مرکز شرق استان تهران واقع است.

کمتر کسی در کشور نام رودهن را نشنیده است چرا که با برخی ویژگی‌های این شهر از جمله آب‌وهوای بسیار مناسب و باغات زیبا و سر سبز، دو جاده بین‌المللی هراز و جاده ترانزیتی فیروزکوه و وجود یکی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های آزاد کشور که امروز با بیش از 20 هزار دانشجو به واحد جامع و بین‌المللی تبدیل‌شده است و از سراسر ایران و حتی کشورهای آسیایی و اروپایی دانشجو دارد آشنا هستند.

شهرداری این شهر امروز در یک ساختمان بزرگ و مدرن مستقر می‌باشد و دیگر از آن اتاق کوچک و تنها میز و صندلی اولین شهردار خبری نیست و امروز در سال 1393 تا کنون 21 شهردار را به خود دیده.

ساکنان بومی رودهن در مقایسه با مناطق پیرامون خود فرهنگی خاص و بسیار متمایز دارند. مهاجرت یا تبعید احتمالی این قوم از آذربایجان (رضایه سابق- ارومیه فعلی) می تواند بیانگر این تمایز باشد. ساکنان بومی این منطقه ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود را تا حدودی حفظ نمودند گر چه طی دهه‌ی اخیر این ویژگی فرهنگی کم کم ضعیف شده است. بااین‌حال با نگاه به همسایگان شهر رودهن متوجه می‌شویم بومیان رودهن از لحاظ فرهنگی و به‌ویژه زبان و و آداب‌ورسوم، وضیعت متمایزی دارند.

شغل اکثر مردم شهر رودهن کارمندی و کارگری است و زبان مادری بومبان این شهر آذری و یا همان ترکی است. همچنین از نظر آداب‌ورسوم نیز به ویژه در مراسم جشن عروسی و سوگواری‌ها مانند عزاداری در ماه محرم، ویژگی‌های متمایزی با مردم اطراف خود دارند.

به عنوان مثال در مراسمات عروسی شهروندان رودهنی نیز همچنان از ساز و دهل قدیمی استفاده می‌کنند که در نوع خود جالب و زیباست و همچنان مورد استقبال قرار می‌گیرد.

مهم‌ترین آثار تاریخی و فرهنگی رودهن را می‌توان به پل نمیر (قرن دوم) پل زنجیر یا فیروزکوه، بقعه مبارک امامزاده محمد تقی (ع) رودهن که از فرزندان امام موسی کاظم (ع) می‌باشد و بقعه مبارک امامزاده محمدابراهیم در محله کریتون و چند خانه و حمام قدیمی که هر یک گویای تاریخ این منطقه می‌باشد نام برد.

رودهن از دیرباز محلی برای استراحت پایتخت‌نشینان بوده و هست که در این منطقه دارای ویلا و یا باغ بودند ولی امروزه با توجه به گسترش شهر و وجود امکانات مناسب شهری و فاصله نه چندان زیاد تهران با رودهن، مهاجرت از سوی پایتخت به شهر رودهن به چند برابر افزایش پیداکرده و این شهر نیز امروز به محلی برای زندگی افرادی که از شلوغی و آلودگی فراری هستند تبدیل‌شده ولی بااین‌حال هستند افرادی که رودهن را فقط برای استراحت چند روزه انتخاب می‌کنند.

رودهن که از چند شهرک از جمله سادات‌محله، کریتون، آنا، پونا، فرهنگیان، کارمندان، لاله صحرا، امیریه، سیمان، نور، الهیه، هوا و فضا و همچنین چندین محله قدیمی دیگر تشکیل شده است از شمال با شهرستان آمل در استان مازندران، از شرق با بخش مرکزی دماوند، از غرب با شهرهای بومهن و پردیس و از جنوب با کوه‌ها و کویرهای ورامین و پاکدشت همسایه می‌باشد.

معرفی شهر آبعلی

شهر آبعلی یکی از قدیم‌ترین مناطق استان تهران محسوب می‌شود. این منطقه که کمتر از 10 سال است که به شهر تبدیل‌شده در شمال شرق بخش رودهن و در امتداد جاده هراز واقع‌شده و تنها یک کیلومتر با مرکز بخش فاصله دارد.

شهر آبعلی که مناطق مبارک‌آباد و پیست اسکی آبعلی را شامل می‌شود دارای آب‌وهوای سرد در زمستان و خنک در تابستان می‌باشد در مجموع چهار هزار نفر جمعیت دارد.

این شهر از دیر باز محل رفت آمد ورزشکاران زیادی به جهت وجود قدیمی‌ترین پیست اسکی ایران که هفتاد سال قدمت دارد شهرت داشت. همچنین آبعلی نیز علاوه بر پیست اسکی به رستوران‌ها و کبابی‌های نامی و معروف شهرت داشته و دارد.

شغل نیمی از مردم شهر آبعلی کارگری و کارمندی است ونیمی دیگر به شغل رستوران‌داری و دیگر فعالیت‌های اقتصادی مشغول هستند. گویش اصلی مردمان آبعلی مازندرانی است.

شهر آبعلی دارای مردمانی مؤمن و ولایی است که در تمامی رخدادهای انقلاب اسلامی حضور فعال داشتند و دارند و در زمان جنگ تحمیلی 18 شهید تقدیم نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نمودند.

از آثار تاریخی آبعلی می‌توان به اولین ساختمان بتنی ایران به نام هتل آبعلی نام برد که از قدمت طولانی برخوردار است و در حال حاضر به اردوگاه فرهنگی دانش‌آموزی تبدیل‌شده است.

پیست اسکی بین‌المللی آبعلی با ۷۰ سال قدمت به‌عنوان اولین پیست اسکی ایران سال‌هاست که در فصل زمستان مکانی برای گردهمایی ورزشکاران و ورزش دوستان است و هرساله مورد استقبال بی‌نظیر اهالی ورزش قرار می‌گیرد.

بقعه مبارک امامزاده حمزه (ع) واقع در محله مبارک‌آباد آبعلی یکی دیگر از آثار تاریخی و مذهبی شهر آبعلی محسوب می‌شود که در امتداد جاده هراز قرارگرفته است.

شهر آبعلی در زمینه‌های گوناگون دارای توانمندی‌های بالقوه گردشگری است اما تاکنون به دلایل مختلف فرصت رشد و ترقی را به دست نیاورده است.

آثار تاریخی گوناگون نظیر کاروانسرای شاه‌عباسی متعلق به دوره صفویه، تشکیل طبیعی غارهایی همچون «سنگ دروازه» و «سیاه‌چال» و وجود امامزاده‌های متبرک می‌تواند آبعلی را به یک قطب گردشگری ورزشی، زیارتی، سیاحتی و تاریخی مبدل سازد اما مورد بی‌مهری قرار گرفتن این آثار در برخی موارد به تخریب تدریجی این سرمایه‌ها انجامیده است.

شهر آبعلی همچنین تفرجگاه خوبی برای پایتخت‌نشینان می‌باشد تا روزهای پایانی هفته رو در این شهر زیبا و سرسبز سپری کنند.

معرفی روستای جورد

این روستا در سطحی معادل 45 هکتار در 51 درجه و 52 دقیقه طول جغرافیایی و 35 درجه و 48 دقیقه عرض جغرافیایی در دامنه کوه‌های البرز و در ارتفاع 2100 متر از سطح دریا و بر اساس آخرین تقسیمات جغرافیایی کشور در بخش رودهن و در فاصله 9 کیلومتری شهر رودهن و 38 کیلومتری شهر تهران واقع‌شده است.

تاریخچه روستا به 400 سال قبل برمی‌گردد وبه نقل از ریش‌سفیدان روستا در آن زمان امامزاده سید روح‌الله که از نوادگان امام محمد تقی (ع)(جوادالائمه) است از حوالی مازندران به این مکان که ییلاقی بوده مهاجرت کرده و پس از مدتی در این مکان فوت می‌کند.

این روستا در حدود 400 نفر جمعیت دارد و بیش از 95 درصد اهالی روستا سادات و همگی از نسل این امامزاده هستند.

روستای زیبای جورد که از طبیعت بکر و دست‌نخورده ایی برخوردار است جزء روستاهای متراکم (پلکانی) و کوهستانی محسوب می‌شود و به عبارتی به ماسوله تهران نیز معروف است.

شغل اکثر مردم روستا کشاورزی و دامداری است و محصولات عمده روستا گیلاس، گردو، آلبالو، زردآلو و سیب است.

مزرعه‌های روستا عبارتند ازکبود گردن، قاسم دره، اتاق سره، سوته، بیدستان، فیکستان، اشنه در، هیلان، دو آب، سرخه، جنگل دره، آغوز گله، گلرد، وستان، فیل زمین، کرمعلی، مطلب زمین، نو دربار، سیری، نسم، فلشتی همچنین تنها راه دسترسی به دشت زیبای لار (سیاه پالاس) که در شمال بخش رودهن واقع شده است از میان این روستا می‌گذرد.

روستای جورد یکی از روستاهای نمونه شهرستان و کشور در دوران دفاع مقدس می‌باشد که با تقدیم 37 شهید ازجمله شهیدان سجادیان (پدر به اتفاق 4 فرزند) و 90 جانباز و آزاده دین خود را ادا نموده است وجود خانواده شهید سجادیان که پنج تن از اعضای خانواده آنان به درجه رفیع شهادت نائل شده‌اند(تنها پنج شهید استان تهران)، عظمت این دیار هرچند دورافتاده و کوچک را بیش‌ازپیش نمایان می‌کند.

همچنین آیت‌الله مهدوی کنی و آیت‌الله طالقانی نیز در اوایل انقلاب چند صباحی در این روستا زندگی نمودند که از دیگر افتخارات روستا محسوب می‌شود.

امامزاده روح اله(ع) جورد

در ارتفاعات شمالی روستای ˈجوردˈ در 15 کیلومتری شمال رودهن امامزاده‌ای وجود دارد که به نام امامزاده سید روح الله مشهور است.

بر روی شجره‌نامه داخل امامزاده و بر روی آیینه نصب‌شده در داخل و دیوار ضلع شمالی امامزاده، این‌گونه آمده است: سید روح‌الله ابن سید صالح الدین ابن … موسی ابن احمد بن موسی المبرقع بن الامام محمدتقی الجواد (ع). بنای امامزاده کاملاً نوسازی و سقف آن مسطح و با ورق گالوانیزه پوشیده شده است و کف داخلی امامزاده با موزاییک سنگفرش شده، قرنیز آن سنگفرش سیاه و روی قرنیز به ارتفاع حدود 60 سانتی‌متر سنگ مرمر سفید بالای سنگ یک ردیف با ارتفاع حدود 10 سانتی‌متر سنگ سیاه بالای سنگ سیاه یک ردیف آیینه‌کاری سبزرنگ و از آن به بعد و تمام سقف به طرز زیبایی با آیینه پوشیده شده است.

ورودی امامزاده با دو در از طرف شرق و یک پنجره نیز در سمت جنوب نصب‌شده است.

در روی آیینه که بر روی دیوار داخلی و غربی امامزاده نصب‌شده است، بانی این ساختمان را حاج سید غلامعلی معززی نکویی اصل از نوادگان این امامزاده در سال 1375 هجری شمسی ذکر کرده که در چهارم اسفند 78 وفات یافته و در داخل امامزاده دفن شده است.

به گفته معتمدان محل درگذشته در این مکان دو دیوار کوچک سنگی وجود داشت که دارای ملات گچ بود و روی آن چند چوب گذاشته بودند و جز آن بنایی دیگر وجود نداشت.

روایت شهید سید مرتضی آوینی از خانواده شهدای سجادیان

روزی سید مرتضی آوینی به دهکده «جورد» پا گذاشت تا پدر 4 شهید این منطقه را ببیند. مدتی بعد، شاید قریب به 3 سال و 8 ماه بعد از شهادت پسران، پدر هم به جرگه شهدا پیوست. آنچه در ادامه آمده، روایت سید مرتضی است از دیدار او با سالار شهدای سجادیان.

«جورد»، روستای نزدیک به آسمان

در کوهستان‌های اطراف رودهن، دهکده‌ای هست به اسم «جورد» و در آن دهکده خانواده‌ای که چهار قربانی به راه خدا داده است: کریم و داوود و کاظم و قاسم. چهره که ما از آقای سجادیان در ذهن داشتیم با آنچه که از او دیدیم بسیار متفاوت بود. جورد در اطراف رودهن است و رودهن در اطراف تهران، اما مظاهر هفت رنگ تمدن ماشینی نتوانسته بود آقا سید را از وطن ایمانی خویش دور کند و می‌دانی برادر، غریب آن کسی است که از وطن ایمانی خویش دور شده باشد…

کاظم و قاسم و کریم و داوود، چهار جوانمرد از تبار آخرین رسول خدا بر زمین و بااین‌همه، آقا سید می‌داند که تکلیف از خود او نیز ساقط نیست.

جورد از توابع رودهن است و رودهن در اطراف تهران، اما آقا سید همچنان با مظاهر هفت رنگ تمدن ماشینی بیگانه مانده است. هر چند تهرانی‌ها هم نشان دادند که بالاخره این ایمان است که بر همه‌چیز غلبه می‌کند. می‌گویند روستای جورد، غریب و دورافتاده است و جاده‌اش با اولین برف‌های زمستان مسدود می‌شود. اما می‌دانی برادر، غریب آن کسی است که از وطن ایمانی‌اش دور شده باشد.

کاظم و قاسم و کریم و داوود نشان داده‌اند که دهکده جورد از خیلی جاهای دیگر به آسمان نزدیک‌تر است و همین کافی است. مادر شهدا نیز اهل تکلیف بود و می‌دانست که راه حق، همواره از کربلا می‌گذرد. زمستان‌ها شب خیلی زود سر می‌رسد. وقتی ما می‌خواستیم که دهکده جورد را ترک کنیم، شب شده بود و بچه‌های جهاد در مسجد جورد بعد از نماز مغرب و عشا برای گردان‌های انصار یارگیری می‌کردند.

آدمیزاد اسیر خویشتن خویش است و تا به سفر نرود از عالم خویش باخبر نمی‌شود. و به‌راستی در زیر این آسمان پرستاره خداوند چه شگفتی‌هایی نهفته است! حالا ما آقا سید را شناخته‌ایم و شما هم او را شناخته‌اید. اما فکر می‌کنید که در سراسر ایران چند نفر از این آقا سیدها داریم؟

در کنار مسجد، همان شبانه داشتند هدایای مردم را برای جبهه‌های نبرد بار می‌زدند و هنگامی‌که ما دهکده جورد را ترک می‌کردیم، آقا سید را دیدیم که داشت یک بار دیگر پله‌های مسجد را بالا می‌رفت تا به گردان‌های انصار بپیوندد.

در حال حاضر سید عباس نبیان جوردی دهیار روستای جورد و سید علی‌محمد قاسمیان، سید جلیل نبیان جوردی، سید مهدی موسوی جوردی اعضای شورای روستای جورد هستند.

معرفی روستای چتار غرب (چناران)

روستای چنار غرب چناران دارای پیشینه تاریخی و قدمت بالا در سطح منطقه بوده که آثار تاریخی متعدد ثبت‌شده ازجمله امارت قدیمی و حمام قدیمی در این مکان وجود داشته که متأسفانه به دلیل عدم توجه تخریب گردیده است.

این روستا در فاصله 5.2 کیلومتری ضلع جنوبی جاده تهران – دماوند – فیروزکوه و در ضلع جنوبی پمپ‌بنزین جدیدالاحداث گرده سرحال و در موقعیت جغرافیایی 35 درجه و 41 دقیقه و 43.2 ثانیه عرض جغرافیایی و در 51 درجه و 57 دقیقه و 41.0 ثانیه طول جغرافیایی و در ارتفاع 1905 متر از سطح دریا و درمیان دره‌ای که در جهت شرقی – غربی امتداد می‌یابد، گسترش‌یافته است.
روستای چنار غرب درگذشته دارای وسعت زیادی نبوده است و تنها حدود ۳۰ خانوار جمعیت داشت اما در حال حاضر گسترش زیادی یافته و خانه‌های جدیدالاحداث فراوانی در آن ساخته‌شده است. احداث این خانه‌های جدید موجب تخریب بافت قدیم روستا شده و علاوه بر آن مزارع، باغات و زمین‌های اطراف را نیز در برگرفته است. جمعیت این روستا در حال حاضر در تابستان حدود 80 خانوار و در زمستان حدود 20 خانوار می‌باشد.
قبرستان روستای چنار غرب در سمت غرب آن واقع‌شده و سنگ‌قبرهای تاریخی فراوانی که قدمت آنها حدود 150 سال می‌باشد، در آن یافت می‌شود. سنگ‌قبرها دارای خط زیبا و قاعده‌مندی نمی‌باشند اما روی اکثر آنها نقوش گل‌وبوته و شانه دیده می‌شود. سنگ‌قبرهای خانم‌ها دارای نقش شانه‌هایی می‌باشد که دندانه دو طرفه دارند و سنگ‌قبرهای مردها دارای نقش شانه‌های دندانه‌دار یک‌طرفه است.
مهم‌ترین آثار فرهنگی – تاریخی روستای چنار غرب یک باب حمام تاریخی، یک دستگاه خانه تاریخی و چنار کهن‌سالی بنام زیارتگاه می‌باشد که به معرفی اجمالی آن می‌پردازیم.

این روستا امروز با وسعتی حدود 1100 هکتار و با جمعیت تقریبی 800 نفر در شرقی‌ترین نقطه بخش رودهن و در مسیر اتوبان رودهن- دماوند واقع‌شده است وبه خاطر موقعیت جغرافیایی و پهنه بندی در راستای شمال به جنوب دارای آب‌وهوای منحصربه‌فردی می‌باشد و باوجود خشک‌سالی چند سال اخیر هنوز سر سبزی خود را حفظ نموده است و باعث مهاجرت‌پذیری و رشد جمعیتی روستا گردیده است.

شغل اکثر اهالی این روستا کشاورزی و دامداری بوده و مردم از این راه امرار و معاش می‌کنند و بیشترین محصولات کشاورزی نیز در این روستا، سیب، گیلاس، آلبالو، گردو، زرد آلو و صیفی جات هستند.

همچنین در مورد آثار تاریخی در روستای چناران باید به درخت چنار کهنسالی با عمر بیش از 350 سال که نزد اهالی روستا دارای حرمت و قداست خاصی می‌باشد اشاره کرد.

روستای

این روستا در زمان جنگ تحمیلی یازده شهید تقدیم نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نموده است.

در حال حاضر امیر اسماعیلی دهیار روستای چناران و سعید خانی، رضا حسنقلیان، نوروز علی شیرعلیان اعضای شورای روستای چناران هستند.

معرفی روستای مهرآباد

روستای مهرآباد از توابع بخش رودهن در منطقه کوهستانی با آب و هوای سرد و معتدل قرار گرفته و با حدود چهار هزار نفر جمعیت در جنوب شهر رودهن واقع شده و در واقع بزرگترین روستای شرق استان تهران محسوب می‌شود.

این روستا در مسیر مواصلاتی و ترانزیتی تهران- فیروزکوه و در فاصله 30 کیلومتری تهران قرار گرفته است.

با گذر زمان و گسترش فضای این روستا و افزایش جمعیت از طریق مهاجرت و احداث بیش از چهار هزار 500 واحد مسکن مهر در این منطقه، فعالیت کشاورزی تا حدودی رنگ و بوی خود را ازدست‌داده ولی با این حال هستند مردمانی که همچنان به کشاورزی و دامداری و باغداری فعالیت دارند.

کشت عمده روستا شامل سیب‌درختی، صیفی‌جات، گردو، زردآلو و غلات می‌باشد که به‌صورت آبی و دیم صورت می‌گیرد.

این روستا دارای دهیاری، خانه بهداشت، چهار مدرسه ابتدایی و راهنمایی (دخترانه و پسرانه)، مرکز مخابرات، مسجد، حسینیه، بهزیستی، پست بانک، بانک تجارت، باشگاه ورزشی، زمین فوتبال، نانوایی، بازار روز، رستوران، شعبه نفت و 150 واحد تجاری فعال و معابر اصلی و فرعی می‌باشد.

همچنین روستای مهرآباد سه شهید به نام‌های شهید خداداد صادقیان- شهید بابا علی نصیری-شهید سیف الهی تقدیم انقلاب اسلامی نموده است.

در حال حاضر بهادر مهدی خانی دهیار روستای مهرآباد و آزاد سعیدی، محمدرضا شیرمحمدی، نریمان صادقیان، محمد مهدی خانی، جهانگیر یوسفی اعضای شورای روستای مهرآباد هستند.

معرفی روستای وسکاره

این روستا با جمعیتی حدود 350 نفر در چهار کیلومتری شمال شهر رودهن و دردامنه های رشته کوههای جنوبی البرز واقع‌شده است که ازآن می‌توان به یکی از زیباترین روستاهای بخش رودهن و شرق تهران نام برد که دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی است.

روستای وسکاره از دو بافت قدیم و جدید (شهرک امام خمینی) تشکیل شده و شغل اکثر اهالی این روستا کشاورزی و دامداری است و گیلاس، زردآلو، گردو، سیب، آلبالو و صیفی جات بیشترین محصولات
کشاورزی و زراعی این روستا را شامل می‌شود.

این روستا طبق گفته بزرگان و افراد قدیمی از قدمت زیادی برخوردار است که چندین بنای تاریخی از جمله آخور اسب رستم و حمام تاریخی روستا و از همه مهم‌تر یک خانه قدیمی با قدمت تقریبی 300 سال در این روستا به چشم می‌خورد.

این خانه دو طبقه متعلق به فردی به نام حاج زمان بیگ بوده که بعدها به نایب‌السلطنه برادر ناصرالدین‌شاه قاجار فروخته شد و به‌عنوان شکارگاه مورداستفاده قرار می‌گرفت که بعد از گذشت چندین سال همچنان به‌مانند نگینی درخشان در بافت قدمی روستا چشم‌نوازی می‌کند.

از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین افتخارات روستای وسکاره رودهن می‌توان به تقدیم 18 شهید در دوران جنگ تحمیلی به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نام برد.

در حال حاضر جعفر تحیری زاده دهیار روستای وسکاره و جعفر میسمی، اکبر برکتی و اسماعیل اسکاره تهرانی اعضای شورای روستای وسکاره هستند.

معرفی روستای گلاهک

این روستا در دهستان مهرآباد و در شرق بخش رودهن قرارگرفته است. روستای گلاهک با 850 هکتار وسعت دارای جمعیتی بالغ‌بر 400 نفر است که این میزان در فصول مختلف سال ازجمله تابستان افزایش پیدا می‌کند.

شغل اکثر مردم این روستا کشاورزی، دامداری و باغداری است وعده‌ای هم در مناطق صنعتی پیرامون روستا مشغول می‌باشند.

از مهم‌ترین محصولات کشاورزی روستای گلاهک می‌توان به گندم، جو، گیلاس، سیب، زرد آلو، آلبالو، گردو و خیار گلخانه‌ای اشاره کرد که زمین‌های زراعی و باغات توسط دو قنات آبیاری می‌شوند.

همچنین در این روستا که تا حدودی به شهر رودهن نیز متصل شده است صنایعی ازجمله مجسمه‌سازی، کارگاه کت‌وشلوار دوزی، کارگاه موزاییک‌سازی، کارخانه شیرو پاستوریزه موطن، کارخانه امین شیر (تولید شیر الات صنعتی) و کارخانه بزرگ مروارید آرد وجود دارد.

در حال حاضر راحله رضا هاشمی دهیار روستای گلاهک و داریوش رضا هاشمی، علیرضا رضا هاشمی و ساسان شاه محمدیان اعضای شورای روستای گلاهک هستند.

معرفی روستای یلقان دره

معرفی روستای آردینه

روستای آردینه در هشت کیلومتری شمال شهر رودهن واقع‌شده و در حدود 280 نفر جمعیت دارد و از سمت شمال و غرب با روستا شهد پرور جورد و از سمت جنوب و شرق با روستای وسکاره همسایه می‌باشد.

این روستا در داخل طرح هادی پنج هکتار و در مجموع هزار هکتار وسعت دارد. شغل اکثر مردم این روستای زیبا که از جاذبه‌های گردشگری مناسبی در فصل بهار و تابستان برخوردار است کشاورزی و دامداری است و بدیل آب‌وهوا و نوع خاک، بیشترین فعالیت کشاورزی این روستا باغداری بوده که می‌توان به محصولاتی از جمله گیلاس، گردو، سیب، گلابی، فندق و آلبالو در این روستا اشاره کرد.

این روستا دارای یک مکان تاریخی به نام امام‌زاده پیش می‌باشد که در شمال روستا واقع شده و توسط میراث فرهنگی ثبت‌شده می‌باشد که در آن مکان یک درخت به اقدمت ۵۰۰ سال موجود می‌باشد.

روستای آردینه در جنگ تحمیلی دو شهید تقدیم نظام مقدس جمهوری اسلامی نموده است.

در حال حاضر مهدی نظری دهیار روستای آردینه و محمود ملاطایفه، محمدغفرانی، ابوالفضل غفرانی اعضای شورای روستای آردینه هستند.

*امامزاذگان واقع در بخش رودهن

امامزاده يا زيارتگاه پير گلبو، قائم محله روستاي آبعلي دماوند

در ضلع جنوب آبعلی و متصل به آن محله‌ای وجود دارد که نام قدیم آن قابوز محله و نام قعلی آن قائم محله می‌باشد. در ضلع شرقی این روستا و در دامنه کوه سنگ دروازه یا لارک و در 35 درجه و 45 دقیقه و 05.7 ثانیه عرض جغرافیایی و در 51 درجه و 57 دقیقه و 39.9 ثانیه طول جغرافیایی و در ارتفاع 2015 متر از سطح دریا و در فاصله 1290 متری امامزاده شاه چنار (هادی و مهدی) 10 چنار کهنسال قطور وجود دارد که قدمت دو اصله از آنها که سوزانده شده است، بیش از هفتصد سال می‌باشد.
بنا به گفته کهنسالان محل، در این مکان آبگرمی جریان داشت که شفای بسیاری از امراض و دوای دردها بود. در آنچا پیرمردی زندگی می‌کرد که همیشه بوی گل از او به مشام می‌رسید و به همین دلیل به او پیرگلبو می‌گفتند. این پیرمرد را پس از رحلت در آنجا دفن کردند و به علت احترام و علاقه‌ای که اهالی نسبت به او ابراز می‌کردند، مکان دفن او زیارتگاه شد.
چشمه آبگرم بعدها خشک شد اما آن مکان به‌عنوان زیارتگاه همچنان بر جای ماند. اما متأسفانه در یکی دو دهه اخیر، طالبان گنجهای خیالی نقاط مختلف آن را بارها و بارها مورد حقاری قرار داده و از آن به بعد اعتقاد مردم نسبت به آن سست شد.

در بررسی سطحی این مکان، اعضای هیات به این نتیجه رسیدند که جریان آبگرم در آنجا صحت داشته و آثار و شواهد آن به خوبی قابل رویت می‌باشد. جريان آبگرم و املاح آهکی و صدفی موجود درآن باعث شده که قلوه سنگهای موجود در محل به یکدیگر چسبیده و امروزه موجبات اشتباه گنج یابان را که تصور می‌کنند ساروج می‌باشد و در زیر آن گنج نهفته است، فراهم نماید.
در بررسی این مکان و محوطه‌های اطراف آن سفالهایی از قرون سوم و چهارم هجری تا اواخر صفویه یافت شده است. جنبه تقدس این مکان موجب شد که اموات محله‌های اطراف دراین مکان دفن شده و قبرستان وسیعی در اطراف آن شکل گیرد. شواهد معماری اندکی در محوطه بچشم می‌خورد که به علت تخریب بیش از حد کاربرد آن مشخص نیست.

بنای تاریخی امامزاده ابراهیم روستای ایراء دماوند
در ضلع جنوب روستای ایراء و در سینه کش کوه جنوبی روستا که به آن تپه نُسُم می‌گویند به فاصله 1080 متری آن و در موقعیت 35 درجه و 47 دقیقه و 56.2 ثانیه عرض جغرافیایی و در 51 درجه و 50 دقیقه و 27.8 ثانیه طول جغرافیایی و در ارتفاع 2470 متر از سطح دریا، مکانی وجود دارد که محل تولد امام زاده جدیدی می‌باشد که آن را امامزاده ابراهیم نامیده و معتقدند با سه پشت به امام سجاد (ع) می‌رسد.
این مکان شامل 2 قسمت می‌باشد: جزء جنوب شرق و جز شمال غرب. فاصله این دو نقطه از یکدیگر حدود 150 متر است. جزء جنوب شرق آن محوطه کوچکی به ابعاد حدود 2 متر مربع می‌باشد که دور آن را با سنگ چین محدود کرده و پرچم بلندی در آن نصب نموده و معتقدند که محل سر آقا است. جزء شمال غرب آن شامل درخت سروی می‌باشد که زیر آن اتاق کوچکی از سنگ و گل احداث کرده و معتقدند که بدن آقا در آنجا قرار دارد.
حدفاصل میان این دو نقطه فضایی را به ابعاد 8 × 5 متر تسطیح کرده بود قصد احداث امامزاده در آن را دارند.
در بررسی این محل و اطراف آن هیچ گونه شاهد فرهنگی که دلالت بر قدمت تاریخی این مکان نماید، یافته نشد اما اهالی اصرار بر تأسیس امام‌زاده در آنجا دارند و در تلاشند تا هر چه سریع‌تر آن را برپا کرده و جاده دسترسی به آن را احداث نمایند. حد نهایی دره‌ای که از رودهن و وسکاره آغاز می‌شود، نهایتاً بعد از روستای ایراء در نقطه‌ای به نام سیرک سر و در موقعیت 35 درجه و 48 دقیقه و 20.3 ثانیه عرض جغرافیایی و در 51 درجه و 49 دقیقه و 33.0 ثانیه طول جغرافیایی و در ارتفاع 2341 کمیت وسط دریا بی‌مرز لواسانات و فرمانداری شمیرانات منتهی می‌گردد.

امامزاده سيد روح الله روستاي جورد دماوند

در سینه کش ارتفاعات شمالی روستای جورد و بافاصله دو کیلومتر از آن و در ارتفاع 280 متر از سطح جاده رودهن به جورد و ایراء و در 35 درجه و 48 دقیقه و 31.4 ثانیه عرض جغرافیایی و در 51 درجه و 51 دقیقه و 53.1 ثانیه طول جغرافیایی و در ارتفاع 2330 متر از سطح دریا امامزاده‌ای وجود دارد که بنام امامزاده سید روح‌الله مشهور می‌باشد.

بر روی شجره نامه‌ای که بر روی آئینه نوشته‌شده و در داخل امامزاده (دیوار ضلع شمالِی) نصب شده است این گونه آمده:«سید روح‌الله این سید صالح الدین بن سید طاهر بن سید میر یحیی بن سید عنات الدین بن عبدالله ابن عبدالعزیز ابن میر یحیی ابن طاهر ابن عمادالدین ابن سید عمران ابن عماد ابن ابی طاهر ابن موسی بن سید حمزه ابن سید منوچهر ابن میر یحیی ابن جمال الدین ابن ابی طاهر ابن عمادالدین ابن عمران … بن موسی ابن احمد بن موسی المبرقع بن الامام محمدتقی الجواد (ع).» این شجره‌نامه در کتاب شجره مبارکه صفحه 397 وجود دارد.

بنای امامزاده کاملاً نوساز و سقف آن مسطح و با ورق گالوانیزه پوشیده شده است. كف داخلی امامزاده با موزائیک مفروش ده، قرنیز پایین آن سنگ سیاه، روی قرنیز به ارتفاع حدود 60 سانتیمتر سنگ مرمر سفید، بالای سنگ سفید یک ردیف با ارتفاع حدود 10 سانتیمتر سنگ سیاه، بالای سنگ سیاه یک ردیف آئینه کاری سبز رنگ و از آن به بعد و تمامی سقف به طرز زیبایی آئینه کاری شده است. ورودي امامزاده با دو در از طرف شرق و یک پنجره نیز در سمت جنوب نصب گردیده است.

بنا بر دو نوشته روی آئینه ای که بر روی دیوار داخلی و غربی امامزاده نصب شده است، بانی این ساختمان «جناب آقای حاج سید غلامعلی معززی نکوئی اصل از نوادگان این امامزاده در سال 1375 هجری شمسی» می‌باشد که در تاریخ 4/12/1378 وفات یافته و در داخل امامزاده دفن شده است.

بنا به گفته معتمدین محل قبلاً دراین مکان دو دیوار کوچک سنگی وجود داشت که دارای ملات گچ بود و روی آن چند چوب گذاشته بودند و جز آن بنایی وجود نداشت.

در بررسی اطراف این امامزاده هیچ گونه شواهد فرهنگی که بیانگر قدمت محل باشد، یافت نشد تنها اثر موجود سنگ‌قبرهایی از دوره اسلامی است که نمایانگر قبرستان بودن این مکان است و به نظر می‌رسد حدود دویست سال قدمت داشته باشد.

امامزاده حمزه روستاي مبارك آباد 

این بنا دارای هشت ضلع بوده و فیمابین هر ضلع از بیرون زائده‌ای وجود دارد که به ستون شبیه است. هر يك 1 از اضلاع هشت‌گانه داخلی دارای طاق‌نماهایی است که بالای آن‌ها دارای طاق تیزه دار می‌باشد. چهار ضلع از مجموعه اضلاع یاد شده به‌صورت یک در میان دارای پنجره کوچکی می‌باشند که روشنایی داخل بنا را تأمین کرده و عمل تهویه را انجام می‌دهند.

بر بالای اضلاع هشتگانه و جایی که هشت تبدیل به 16 می‌شود، یزیدی بندیهای زیبایی‌ها وجود دارد که جلوه خاصی به بنا بخشیده است.

محمد بنا از نوع دو پوشه بوده، از داخل به‌صورت عرقچین و از خارج به‌صورت رک کشیده می‌باشد. اضلاع هشت‌گانه پلان عیناً تا نوک گنبد رک بنا امتدادیافته است.

اطراف امامزاده حمزه محل دفن اموات اهالی روستای مبارک آباد بوده و همین امر موجب رونق امامزاده شده و لذا در سال 1380 توسط اداره کل میراث فرهنگی استان تهران و مشارکت مالی اداره اوقاف و امور خیریه دماوند نسبت به محوطه‌سازی و مرمت اساسی آن اقدام شده است. در حال حاضر بنای امامزاده فاقد در وضریح می‌باشد و مرمت و بازسازی آن نیمه‌کاره است.

با توجه به سبک و سیاق امامزاده و مقایسه آن با انواع دیگر، می‌توان امامزاده را متعلق به قرون پنجم و ششم هجری دانست.

امامزاده صالح روستاي مبارك آباد

حدفاصل میان روستایی مبارک آبادو منطقه جدیدالاحداث هزار دشت و در 850 متری (از طریق G.P.S) ضلع جنوبی امامزاده حمزه مبارک آباد و در سینه کش کوهی که در سمت جنوب هزار دشت واقع‌شده و در ارتفاع 50 متری از کف دره و در 35 درجه و 46 دقیقه و 42.8 ثانیه عرض جغرافیایی و در 51 درجه و 57 دقیقه و 07.0 ثانیه طول جغرافیایی و در ارتفاع 2268 متر از سطح دریا، برج سنگی مدوری وجود دارد که به امامزاده صالح معروف می‌باشد.

نمای بیرونی امامزاده هشت‌ضلعی است اما براثر مرمت غیراصولی در دوره‌های بعد مدور به نظر می‌رسد و از داخل هشت‌ضلعی بوده و در هر ضلع طاق نماهایی وجود دارد که بالای آن نیم‌دایره می‌باشد. مصالح بنای از سنگ لاشه و ملات آن از گچ و ساروج است. به نظر می‌رسد گنبد این بنا دو پوشه بوده و گنبد رک بیرونی آن فرو ریخته است اما گنبد داخلی که همچنان باقی است به‌صورت عرقچین می‌باشد. در حال حاضر بر اثر ریزش خاک‌های کوهی که دارای شیب نسبتاً تند بوده و امامزاده در سینه کش آن واقع‌شده است حدود 2 متر در سمت جنوب و حدود یک متر در سمت شمال در خاک غرق شده و کف و زیر جرزهای آن براثر حفاری غیرمجاز به‌شدت تخریب گشته و بنا، شرایط لغزنده‌ای پیدا کرده است.

در اطراف بنا درخت‌های سرو زیادی وجود دارد که چهار تای آن نزدیک بنا بوده و عمری بالغ بر پانصد سال دارند.

با توجه به نوع بنا و مقایسه آن با دیگر بناهای مشابه و ازجمله امامزاده حمزه قدمت این بنا به قرون 8 و 9 هجری می‌رسد.

پیشنهاد می‌نماید برای تعیین حریم این بنای ارزشمند از هر طرف 10 متر از حد بیرونی دیوار در نظر گرفته شود تا جایگاه فرهنگی خود را حفظ نماید.

منابع:

1- كتاب آثار تاريخي دماوند-اثر ناصر پازوكي طرودي

2-دماوندنامه

3-پایگاه خبری تارود

4-بخشداری رودهن

انتهای پیام/

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا